Po latach hossy na rynku kredytów hipotecznych doszło do gwałtownego spadku zdolności kredytowej Polaków. Winę za taki stan rzeczy ponosi wysoka inflacja i wynikające z jej przyczyny decyzje Rady Polityki Pieniężnej.
Dane pochodzące z Biura Informacji Kredytowej pokazują, że spada zarówno liczba, jak i wartość kredytów udzielanych przez banki. Przez pierwsze miesiące obecnego roku rynek zanurkował o prawie 40% w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Zdolność kredytowa
W polskim prawie pojęciem zdolność kredytowa określa się możliwość spłaty zaciągniętego kredytu i odsetek od kredytu w określonym przedziale czasowym. Posiadanie zdolności kredytowej jest podstawowym warunkiem otrzymania pożyczki bankowej.
Jak bank określa zdolność kredytową klienta?
Bank przed przyznaniem klientowi kredytu ocenia jego zdolność kredytową, ponieważ musi mieć pewność, że kredytobiorca będzie w stanie spłacić w określonym czasie zaciągniętą pożyczkę. Analiza przeprowadzana jest indywidualnie dla każdego klienta przez pracowników instytucji finansowych, które sprawdzają naszą sytuację dochodową.
Istnieją dwie kategorie sprawdzające zdolności kredytowe klienta. Pierwsza to zdolność formalno-prawna, która informuje, czy klient ma możliwość zawarcia ważnej umowy. Banki mogą wymagać od nas dokumentu określającego tożsamość, poświadczenie zatrudnienia i osiąganych dochodów oraz w zależności od banku, innych dokumentów.
Druga kategoria to określenie zdolności merytorycznej. Tutaj bank będzie oceniał dwa aspekty: ekonomiczny i personalny. Pierwszy aspekt ma za zadanie sprawdzić naszą sytuację ekonomiczno-finansową i możliwość wypełnienia zabezpieczeń prawnych kredytu. W aspekcie personalnym jest to zaufanie do kredytobiorcy, czyli stan rodzinny, majątkowy oraz doświadczenie zawodowe i kwalifikacje.
Dlaczego spada zdolność kredytowa?
Pogarszająca się sytuacja inflacyjna wymusiła na Radzie Polityki Pieniężnej podwyżkę stóp procentowych, co przełożyło się na wzrost rat kredytów zaciągniętych ze zmiennym oprocentowaniem oraz spadek zdolności kredytowej osób chcących wziąć kredyt. Dodatkowo Komisja Nadzoru Finansowego zaleciła bankom, aby przy podejmowaniu decyzji odnośnie do kredytów hipotecznych zakładały możliwość kolejnego wzrostu stóp procentowych.
Jak obecnie wygląda zdolność kredytowa statystycznego małżeństwa?
Zakładając, że nasze statystyczne małżeństwo zarabia łącznie 6,5 zł netto miesięcznie, posiada 20% wkładu własnego oraz utrzymuje jedno dziecko, to w kwietniu 2021 roku mogło otrzymać kredyt wysokości 0,5 miliona zł. Obecnie ta sama rodzina otrzyma mniej niż 200 tysięcy zł. Spadek o 300 tysięcy jest więc bardzo silny.
Kiedy nastąpi odbicie na rynku kredytów hipotecznych?
Specjaliści prognozują, że wzrost wynagrodzeń połączony z niższymi z cenami nieruchomości i brakiem podwyżek stóp procentowych może przyczynić się na poprawę zdolności kredytowej Polaków i większą sprzedaż kredytów hipotecznych przez banki. Mimo wszystko, powtórka z rekordowego 2021 roku, kiedy banki udzieliły kredytów na prawie 90 miliardów złotych, szybko nie wróci.
Bartłomiej Haba
Źródła:
https://erif.pl/poradnik-konsumenta/na-czym-polega-ocena-zdolnosci-kredytowej-przez-bank/
https://www.money.pl/banki/zdolnosc-kredytowa-polakow-jeszcze-nigdy-nie-byla-tak-niska-banki-walcza-o-klientow-z-wysoka-zdolnoscia-6830376488921792a.html
https://finanse.wp.pl/zdolnosc-kredytowa-polakow-spadla-o-polowe-a-bedzie-jeszcze-gorzej-6779756226104000a
