10 stycznia w Kalwarii Zebrzydowskiej krakowska Akademia Górniczo-Hutnicza poddała testom urządzenie generujące fale dźwiękowe. Ma ono przyczynić się do redukcji stężeń pyłów: PM 2.5 oraz PM10, co ma także przeciwdziałać powstawaniu smogu.

Tomasz Baluś — rzecznik urzędu miejskiego poinformował, że wynalazek naukowców z AGH może przyczynić się do poprawy jakości powietrza w gminie. Ponadto wyjaśnił, iż jest to rodzaj „działa”, które wystrzeliwuje w powietrze fale dźwiękowe. Wystrzał z tuby generuje huk i falę uderzeniową, która wypycha smog kilkaset metrów w górę — poza zasięg nosów i płuc mieszkańców. Pył PM10 wystrzelony w górę nie będzie groźny dla zdrowia. Rzecznik magistratu wspomniał również, że rolnicy używają podobnych urządzeń do ochrony pól przed gradem. Według naukowców z AGH będzie ono skuteczne także w walce ze smogiem.

Wspólny projekt AGH oraz Kalwarii Zebrzydowskiej

Próby, które zostaną przeprowadzone z antysmogowym generatorem w Kalwarii Zebrzydowskiej, są wynikiem wspólnego projektu miasta oraz AGH pod nazwą „Opracowanie systemu interwencyjnej redukcji stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu”. Uczelnia oraz burmistrz Augustyn Ormanty przyłączyli do niego w trosce o zdrowie mieszkańców, oraz o jakość powietrza.

Głównym założeniem projektu jest przeprowadzenie badań przy użyciu generatora fali uderzeniowej. Mają one w interwencyjny sposób redukować przekroczenia normy stężeń pyłów PM2.5 i PM10 z jak największego obszaru. Wiąże się to zatem z aktywnym przeciwdziałaniem tworzeniu się smogu na terenie Kalwarii Zebrzydowskiej.

Z informacji dostarczonych przez rzecznika wynika, iż generator został przygotowany do pierwszych prób. Badania będą trwały do 15 lutego. Urządzenie znajduję się na terenie jednego z zakładów. W trakcie przeprowadzania analiz w godzinach od 7. do 20. słyszalny może być hałas. Planowo generator będzie uruchamiany w okresach, podczas których będzie dochodziło do przekroczenia norm stężenia pyłów w powietrzu. Jednak z uwagi na nieprzewidywalność warunków pogodowych nie można na razie określić dokładnych dat ani godzin.

Smogowy ranking

Wynalazek naukowców z AGH może mieć szczególne znaczenie. W rankingu smogowym, obejmującym dane z 2020 roku, to Nowy Targ — jedno z małopolskich miast zajęło pierwszą lokatę we wszystkich analizowanych kategoriach. Jest to pierwsza sytuacja od czasu prowadzenia pomiarów.

W Nowym Targu odnotowano najwyższe średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu – 18 ng/m3, średnioroczne stężenie pyłów zawieszonych PM10 – 42 ug/m3, a także liczbę dni z powietrzem nienadającym się do oddychania – 90 dni. Wartości analizowanych wskaźników znacząco przekraczają normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), a także normy obowiązujące w kraju.

Wśród smogowych rekordzistów zdecydowanie przeważają małe miasta i wsie.

Pojawia się także wiele miejscowości uzdrowiskowych, takich jak np. Rabka-Zdrój, gdzie średnioroczne stężenie BAP wyniosło aż 900 proc. normy. Co istotne, w rankingu coraz rzadziej widoczne są wielkie metropolie.